با توجه به پیشرفت صنعت و تکنولوژی، استفاده از موادی که مقاومت بالایی در برابر حرارت و آتش دارند، بسیار حائز اهمیت است. نوارهای نسوز، به عنوان یکی از مواد با مقاومت بالا در برابر آتش و حرارت، در بسیاری از صنایع مانند صنایع هواپیمایی، خودروسازی، ساختمان و غیره، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مطلب، به معرفی و مقایسه نوارهای نسوز مختلف می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که هر کدام از آن‌ها چه مزایا و معایبی دارند و کدام در کدام شرایط بهتر است استفاده شوند.
مهم ترین انواع نوار نسوز
- نوار نسوز فایبرگلاس (Fiberglass): این نوع نوار نسوز از الیاف شیشه ای ساخته شده است و در برابر حرارت، آتش، روغن و حلال های شیمیایی مقاوم است. همچنین بسیار سبک و قابل حمل است و می‌تواند در برخی از برنامه‌های صنعتی و غیرصنعتی مفید باشد.
- نوار سرامیکی (Ceramic): این نوع نوار نسوز از مواد سرامیکی ساخته شده است و در برابر دمای بالا، شوک حرارتی، اشعه UV و خوردگی مقاوم است. همچنین، نسوز بودن آن موجب جلوگیری از انتشار دود سمی می‌شود.
- نوار آزبستی (Asbestos): این نوع نوار نسوز، قدیمی ترین نوع نوار نسوز است و از فیبرهای آزبست ساخته شده است. با این حال، به دلیل خطرات سلامتی مربوط به آزبست، استفاده از این نوع نوار نسوز توصیه نمی شود.
- نوار نسوز گرافیتی (Graphite): این نوع نوار نسوز از یک الیاف گرافیتی تشکیل شده است و در برابر دمای بالا، اکسیداسیون و خوردگی مقاوم است. همچنین، سبک و قابل حمل است و برای برخی از برنامه‌های صنعتی و غیرصنعتی مناسب است.
- نوار نسوز تفلون: این نوار از مواد تفلون ساخته شده است و در دماهای بسیار بالا مقاومت خوبی دارد. این نوار در برابر اسیدها و بازهای قوی و همچنین مواد شیمیایی قوی مقاوم است و برای کاربردهای مختلفی مانند صنعت الکترونیک، صنایع غذایی و داروسازی و غیره استفاده می‌شود.
- نوار سیلون: این نوار معمولاً از سیلیکون پر شده با فلزات تشکیل شده است و معمولاً در صنعت خودرو استفاده می شود.
- نوار سیلیکونی: این نوار از سیلیکون تشکیل شده است و مقاومت خوبی در برابر دما دارد. این نوارها معمولاً در پزشکی و صنایع الکترونیک استفاده می شوند.
کاربرد انواع نوار نسوز در صنایع مختلف
1.نوار نسوز فایبرگلاس
این نوار در بسیاری از فرایندهای صنعتی مانند پخت محصولات غذایی، تولید قطعات الکترونیکی، تولید پوشاک، صنعت هواپیما و خودروسازی و… به کار می‌رود.
نوار نسوز فایبرگلاس در صنعت خودروسازی به عنوان یکی از مواد بسیار حیاتی برای ساخت قطعات خودرو به کار می‌رود. این نوار برای ساخت قطعات داخلی و بیرونی خودرو مانند باتری، کاربراتور، قطعات داخلی موتور، بدنه خودرو و… به کار می‌رود. همچنین نوار نسوز فایبرگلاس در صنایع هواپیمایی نیز به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله و همچنین وزن کم خود، برای ساخت قطعات مختلف هواپیما مانند بدنه، توربین، موتور و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین نوار نسوز فایبرگلاس در صنعت الکترونیک نیز به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوار به عنوان یک عایق حرارتی و الکتریکی در تولید قطعات الکترونیکی مانند کابل‌های الکتریکی و باتری‌های قابل شارژ استفاده می شود.
2.نوار نسوز سرامیکی
به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، خوردگی و سایش، در بسیاری از صنایع از جمله فولاد، مواد شیمیایی، سیمان، چوب، بسته‌بندی، آتش نشانی و فضایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوارها معمولاً به صورت نسوز، ضد خوردگی و با مقاومت بالا در برابر شعله‌وری و حرارت تولید می‌شوند.
این نوار ها به طور گسترده ای در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای این نوار در صنعت اشاره می کنیم:
۱. صنعت فولاد: در این صنعت، نوار نسوز سرامیکی برای جلوگیری از آب بندی کوره های فولادی، سوختگی لوله های گازی، پوشش دادن قطعات از جمله بیل ها، پمپ ها، فیلترها، و غیره استفاده می شود.
۲. صنعت شیمیایی: این نوار در صنایع شیمیایی به عنوان عایق در برابر مواد شیمیایی استفاده می شود. همچنین در این صنعت برای جلوگیری از خرابی ماشین آلات، استفاده می شود.
۳. صنعت خودروسازی: در این صنعت، نوار نسوز سرامیکی برای جلوگیری از انتقال حرارت از یک بخش به بخش دیگر در ماشین های خودرو، استفاده می شود.
۴. صنعت هوا فضا: این نوار در صنعت هوا فضا برای جلوگیری از سوختگی قطعات ماشین آلات و ایجاد عایق بین قطعات از جمله موشک ها، پرتابه های ماهواره، و غیره استفاده می شود.
3.نوار نسوز آزبست
نوار نسوز آزبست از الیاف آزبستی تشکیل شده است. این نوع نوار نسوز به دلیل خاصیت عایق حرارتی و مقاومت در برابر شعله و حرارت بالا، در بسیاری از صنایع مانند صنایع فولاد، صنایع نساجی و کاغذسازی، صنایع پتروشیمی، صنایع شیمیایی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، برای اینکه از خطرات سلامتی مربوط به آزبست جلوگیری شود، استفاده از این نوع نوار نسوز در بسیاری از کشورها محدود شده است.
4.نوار نسوز گرافیتی
نوار نسوز گرافیتی از الیاف گرافیتی ساخته شده است. این نوع نوار نسوز به دلیل خاصیت عایق حرارتی و مقاومت در برابر حرارت بالا و شعله، در بسیاری از صنایع مانند صنایع فولاد، صنایع شیمیایی و پتروشیمی، صنایع چوب و کاغذ و غیره کاربرد دارد. از مزایای استفاده از نوار نسوز گرافیتی می‌توان به مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و کربناسیون، عدم محاسبه در برابر حرارت و شعله، قابلیت انعطاف پذیری و کارایی بالا در برابر حرارت خشک اشاره کرد.
5.نوار نسوز تفلون
نوار نسوز تفلون به دلیل خاصیت ضدچسبی و مقاومت حرارتی بالا، در صنایع مختلفی مانند صنعت غذایی، داروسازی، پتروشیمی و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفلون یک پلیمر است که مقاومت بالایی در برابر شرایط سخت محیطی دارد و همچنین خواص عایقی بسیار خوبی دارد.
کاربردهای نوار نسوز تفلون در صنعت شامل موارد زیر می‌شود:
1- صنایع غذایی: در صنعت غذایی، نوار نسوز تفلون برای پخت و پز مواد غذایی در ماشین‌های کوکی و فر‌های صنعتی استفاده می‌شود. این نوارها مقاومت بالایی در برابر چسبیدن و سوختن دارند و برای پخت کیک، نان، پیتزا و سایر موارد کاربرد دارند. همچنین در صنعت داروسازی، این نوار برای پوشش دادن قرص‌های دارویی به منظور جلوگیری از چسبیدن آن‌ها به دیواره‌های قرص استفاده می‌شود.
2- صنایع شیمیایی: در صنایع شیمیایی، نوار نسوز تفلون به عنوان مهر و موم‌های ساختمانی و آب بندی، در تجهیزات حرارتی و شیمیایی و همچنین در مخازن تهویه مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این نوارها در صنعت پالایش نفت نیز کاربرد دارند.
3- صنایع الکترونیک: نوار نسوز تفلون به عنوان مهرهای جداکننده در برق‌های اختلافی و همچنین در تولید تراشه‌های الکترونیکی کاربرد دارد. همچنین این نوارها به عنوان عایق در تولید قطعات الکترونیکی و کابل‌های الکتریکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4- صنایع خودروسازی: در صنایع خودروسازی، نوار نسوز تفلون به عنوان عایق حرارتی و ضد لغزش در کارخانجات تولید قطعات خودرو استفاده می شود.
6.نوار نسوز سیلون
نوار نسوز سیلون به دلیل خواص بی‌نظیر خود مانند مقاومت در برابر حرارت، خاصیت ضدچسبی، پایداری در برابر شیمیایی‌ها و سایر ویژگی‌های مکانیکی، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، در صنعت پزشکی، از این نوار برای تولید قطعات پزشکی، مانند شیلد‌ها، لوله‌های انتقال سوائل و سایر قطعات پزشکی استفاده می‌شود. همچنین، در صنایع خودروسازی، این نوار برای تولید سیم‌ها و کابل‌ها استفاده می‌شود.
7.نوار نسوز سیلیکون
کاربرد اصلی نوار نسوز سیلیکون در صنایع غذایی، دارویی، پزشکی و تولید کاغذ است. این نوارها به دلیل عدم جذب رطوبت، مقاومت در برابر حرارت بالا، خواص ضد غیرتعادلی و مقاومت در برابر مواد شیمیایی استفاده می‌شوند. در صنایع غذایی، نوار سیلیکون برای پخت و پز مواد غذایی استفاده می‌شود و به دلیل خواص ضد چسبی که دارد، مواد غذایی به سطح آن چسبیده و به راحتی از آن جدا می‌شوند. همچنین در صنایع دارویی، این نوارها به دلیل مقاومت در برابر مواد شیمیایی و حرارت، برای بسته‌بندی و پخش مواد دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صنایع پزشکی، نوار نسوز سیلیکون به دلیل خواص ضد چسبی و ضد عفونی کننده‌ای که دارد، برای ساخت محصولات پزشکی مانند بسترهای بیمارستانی، پوشش‌های جراحی و لباس‌های پزشکی استفاده می‌شود. در صنایع تولید کاغذ نیز، این نوار به دلیل خواص ضد چسبی و مقاومت در برابر حرارت بالا، برای جدا کردن کاغذ از رول‌های چاپ استفاده می‌شود.
جدول مقایسه کاربرد انواع نوار نسوز
در جدول زیر به طور خلاصه انواع نوار نسوز و کاربرد های آن ها به همراه معایب و مزایای هر یک درج شده است. البته باید توجه داشت نوار های نسوز دیگری هم وجود دارند اما جدول زیر مربوط به پرکاربرد ترین نوار های بازار است.
| نوع نوار نسوز | کاربرد در صنعت | مزایا | معایب |
| فایبرگلاس | هواپیمایی، خودروسازی، کشتی‌سازی، صنایع نفت و گاز و … | مقاومت بالا در برابر شعله، حرارت، اسید و بازها، خوردگی و سایش | قابلیت انعطاف‌پذیری کمتر نسبت به برخی دیگر از نوارهای نسوز |
| سرامیکی | اتصال لوله‌های گازی، فولادی و سیمانی، بخاری‌های صنعتی و … | مقاومت بالا در برابر حرارت و سایش، بی‌خطر بودن برای محیط زیست | هزینه بالا، قابلیت انعطاف‌پذیری کمتر |
| آزبست | بخاری‌های صنعتی، انواع کوره‌ها، آسیاب‌های سیمان و … | مقاومت بالا در برابر حرارت، سایش و بازها | خطر بالای سلامتی برای کارگران و محیط زیست |
| گرافیتی | بخاری‌های صنعتی، صنایع شیمیایی و … | مقاومت بالا در برابر حرارت، سایش و خوردگی | برخی مواد معدنی که در ساخت آن استفاده می‌شود، ممکن است سمی باشند |
| تفلونی | صنایع شیمیایی، پالایشگاه‌ها، صنایع غذایی، داروسازی، صنایع الکترونیکی و… | مقاومت بالا در برابر حرارت، مقاومت بالا در برابر خوردگی و شیمیایی‌ها، ضد آب بودن، خواص الکتریکی و عایقی بالا | در دمای بالا اکسید می‌شود، قیمت بالا |
| نوار نسوز سیلون | صنایع الکترونیکی، صنعت خودرو، صنعت فضایی و هوانوردی و… | مقاومت بالا در برابر حرارت، مقاومت بالا در برابر شیمیایی‌ها، پایداری در برابر پیری | قیمت بالا، به دلیل مشخصات الکتریکی خاص مناسب نیست |
| نوار نسوز سیلیکونی | صنایع خودرو، پزشکی، صنایع الکترونیکی و… | مقاومت بالا در برابر حرارت، مقاومت بالا در برابر شیمیایی‌ها، عایق الکتریکی بالا، پایداری در برابر پیری، انعطاف‌پذیری بالا | تولید نوارهای بزرگ سخت است، قیمت بالا، به دلیل مشخصات الکتریکی خاص مناسب نیست |
منابع:
منابع این مطلب کجاست؟
عالی و کاربردی مثل همیشه
خیلی سایت خوبی دارین.
واقعا ارزش وقت گذاشتن و خوندن داشت!
چه سایت قشنگی دارین. عالیه
بازم درمورد این موضوع و سایر محصولات نسوز مطلب بذارین
همکاری با شما تجربه خیلی خوبیه
اکانت اینستا هم دارید؟
مطلبتون بسیار مفید بود.
این موضوع رو خیلی خوب پوشش دادید. افرین به شما
دستخوش به صنعت نسوز و تیم حرفه ایشون